رپوټونه

«ای‌بی‌سی نیوز» خپل تازه راپور کې د هغو افغان خبریالانو سختو شرایطو ته اشاره کړې چې د طالبانو د ګواښونو له کبله پاکستان ته پناه وړې دي. دغه خبریالان چې د بشرپالنې ویزې د ترلاسه کولو په هیله پاکستان ته تللي، اوس د لوړو لګښتونو، قانوني اسنادو نشتوالي او د شړلو له ګواښ سره مخ دي.

د امریکا کانګرس «د ۲۰۲۴ کال لپاره د افغان متحدینو د لېږد همغږي کوونکي دفتر قانون» (کی‌یر) په نوم یوه لایحه تصویب کړه. دا لایحه د هغو افغانانو د ملاتړ لپاره جوړه شوې چې د امریکايي ځواکونو ترڅنګ یې کار کړی دی.

پر افغانستان د طالبانو له واکمنۍ وروسته، پر افغانو ښځو محدودیتونه ورځ تربلې زیات شوي، چې اوس یې فرهنګي او ټولنیزو ډګرونو ته هم غځولي دي. طالبانو په وروستۍ اقدام کې غواړي په هرات کې د ښځو لپاره ځانګړې قهوه‌خونې هم وتړي.

د تلویزیون نړیوالې  ورځې له رارسېدو سره سم، په افغانستان کې د تصویري رسنیو د بحراني وضعیت په اړه راپورونه خپاره شوي دي. د افغانستان د خبریالانو مرکز او د رسنیو ملاتړي بنسټونه، لکه نی او د افغانستان د خبریالانو ملاتړ سازمان، د طالبانو له خوا د ټاکل شویو محدودیتونو او پر رسنیزه فضا باندې د دغو محدودیتونو د اغېزو په اړه اندېښنه څرګنده کړې او له نړیوالو یې غوښتنه کړې چې په افغانستان کې له رسنیو او د بیان له ازادۍ څخه د ملاتړ لپاره ګام واخلي.

د ماشوم نړیواله ورځ په ټوله نړۍ کې یوه داسې موقع ده چې د ماشومانو پر حقونو ټینګار وکړي او د دوی لپاره روښانه راتلونکې تضمین کړي. خو په افغانستان کې دا ورځ له هر څه زیات د هغه ماشومانو د غمجنو حالاتو یادونه کوي چې نه یوازې له خپلو اساسي حقونو بې برخې دي، بلکې په داسې حالاتو کې ژوند کوي چې راتلونکی یې له تیارو سره مخ کوي.

طرز پرس: په داسې حال کې چې طالبان په افغانستان کې د ښځو پر وړاندې محدودیتونو او ځپنو ته دوام ورکوي؛ خو بلخوا لاهم د نړۍ په کچه د افغانو ښځو غږونه اورېدل کيږي او د مبارزې او هڅې ستر ویاړونه ترلاسه کوي. په دې برخه کې دوې ځانګړې څېرې، ژولیا پارسي او نیلا ابراهیمي، په ورستیو کې د مقاومت او د انساني حقونو لپاره د هڅو سمبول ګرځېدلې دي.

طرز پرس: له هغه وخت راهیسې چې طالبان یوځل بیا واک ته رسېدلي، د افغانستان رسنیز چاپېریال د یو بې‌ساري فشار لاندې دی. د طالبانو له‌خوا پر رسنیو سخت محدودیتونه لګول شوي او په هېواد کې د رسنیو د بشپړ بندیدو خطر تر بل هر وخت ډېر رامنځته شوی دی.

آلمان – طرز پرس: په برلین کې د افغانستان د جمهوري دولت سفیر یما یاري او د دې هېواد په بٌن ښار کې د افغانستان جنرال قونسل سید لطف‌الله سادات، د «کوربه هېواد په غوښتنه» له خپلو دندو استعفا کړې ده. دا پرېکړه د دوشنبې په ورځ، د لړم ۲۸مه، د دوی له خوا په جلا اعلامیوکې خلکو سره شریکه شوه.

کابل - طرز پرس: د نومبر ۱۷مه د زده‌کوونکو نړیوالې ورځې سره برابره ده؛ خو د طالبانو تر واک لاندې افغانستان کې نجونې لا هم له خپل اساسي حق، یعنې زده‌کړو، بې برخې دي. دا محرومیت چې اوس یې ۱۱۵۶ ورځې اوړي، د میلیونونو افغانو نجونو ژوند او راتلونکې اغېزمنه کړې او هغوی یې له خپلو هیلو او آرمانونو لرې کړې دي.

طرز پرس: په دې وروستیو کې د طالبانو او اسلام‌اباد ترمنځ اړیکې خورا ډېرې پېچلې شوې او په پاکستان کې د ناامنیو له پراخېدو سره یې نوې بڼې خپلې کړې دي.