تازه خبرونه

له افغانستان څخه د امريکايي پوځيانو له بې پروا او غیر مسولانه وتلو تر درې کاله وروسته، لا هم هېڅ امریکايي چارواکی د دې ستراتيژيک ناکامۍ له امله نه محاکمه شوی او نه یې حساب ورکړی. دا وتل، چې د طالبانو د بيا واک ته رسېدو، د کابل د چټک سقوط، او د ۱۳ امریکايي سرتېرو او لسګونو افغان ملکي وګړو د وژل کېدو لامل شو، اوس هم تر سختو نیوکو لاندې دی.

د طالبانو یو ویاند په افغانستان کې د امنیت په برخه کې د ایران د بهرنیو چارو وزیر، عباس عراقچي، له څرګندونو هرکلی کړی دی. عراقچي تر دې وړاندې ویلي وو چې په افغانستان کې داسې یوه ډله واک ته رسېدلې چې په ټول «هېواد کې یې امنیت ټینګ کړی دی.»

کابل ته د امريکايي پلاوي له سفر سره هم مهاله، طالبانو په یو حيرانونکي اقدام کې د متحده ایالاتو د سفارت پر دېوالونو د امریکا ضد لیکل شوي شعارونه پاک کړي او دېوالونه یې سپین رنګ کړي دي.

مارشال عبدالرشید دوستم، چې د جهادي قومندانانو له پخوانیو مشرانو او د پخواني ولسمشر محمد اشرف غني لومړی مرستیال و، وایي چې د افغانستان د اوسني وضعیت د بدلون لپاره، چې اشاره یې د طالبانو حکومت ته ده، په ملي او نړیواله کچه هلې ځلې کوي.

افغانستان لپاره د پاکستان ځانګړی استازی، محمد صادق، نن څو ساعته مخکې کابل ته ورسید. ټاکل شوې ده چې نوموړی د خپل سفر پر مهال د طالبانو له چارواکو سره وویني او د دواړو هېوادونو ترمنځ د وروستیو ترینګلتیاوو په اړه خبرې وکړي.

د افغانستان د ملي امنیت پخوانی رییس، رحمت‌الله نبیل، ټینګار کړی چې افغان ولس پرته هېڅوک د هېواد د راتلونکي ټاکلو حق نه لري. د نوموړي وینا، «نه طالبان، نه بهرني ځواکونه، او نه هغه ماضي چې د ټولو پر اوږو دروند بار دی، د دې هېواد د راتلونکي ټاکلو حق نه لري.»

په لومړي ځل د امريکا یو پلاوی افغانستان ته سفر کړی او د طالبانو له بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي سره یې کتلي. د طالبانو د بهرنيو چارو وزارت لخوا په خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي چې په دې پلاوي کې د بنديانو په چارو کې د امریکا متحده ایالاتو د ولسمشر دونالد ټرمپ ځانګړی استازی او د افغانستان په چاروکې د امریکا پخوانی استازی زلمي خلیلزاد شامل دي.

د استانبول د ښاروال اکرم امام‌اوغلو تر نیول کېدو وروسته، په ترکیه کې پراخ اعتراضونه پیل شوي دي. وروستي راپورونه ښيي چې مظاهره‌چیانو په استانبول کې د امنیتي ځواکونو څو کرښې ماتې کړي او د دولتي ادارو پر لور خوځېدلي دي. پولیس د لاریونوالو د کنټرول لپاره له اوښکې بهوونکي ګاز او د اوبو شيندونکو ماشینونو څخه کار اخلي، خو لا هم د ناآرامیو لمنه پراخیږي.

د پسرلي جشن «نوروز»، سږ کال هم په ګڼو هیوادونو کې په خوښۍ سره ولمانځل شو. په ترکیه کې د کردستان آغري ښار مرکز کې زرګونه کسان راټول شول او دا ورځ یې د موسیقۍ، محلي نڅاګانو او کوردي دودیزو جامو سره ونمانځله. ښځو او ځوانانو د رنګینو کوردي جامو سره دې جشن ته ځانګړی ښکلا ورکړه او ښار ته یې د ژوند او خوښۍ تازه ساه وبښله.

په داسې حال کې چې پرون د نړۍ په بېلابېلو هېوادونو کې د خبریالانو ملي ورځ ولمانځل شوه، خو په افغانستان کې د مطبوعاتو وضعیت له سختو محدودیتونو سره مخ دی. له هغه وخت راهیسې چې طالبان پر افغانستان واکمن شوي، خبریالان له سیستماتیکو فشارونو، خپل‌سرو نیونو او سانسور سره مخ دي.