د امریکا د ملي استخباراتو ادارې (ODNI) د ۲۰۲۵ کال د امنیتي ګواښونو کلنی راپور خپور کړی، چې پکې د افغانستان یادونه نه ده شوې. دا بدلون، چې د تېر کال له راپور سره یو ښکاره توپیر لري، پوښتنې راولاړوي چې ایا امریکا نور افغانستان د تروریستي ګواښونو مرکز نه ګڼي، که د دې پرېکړې تر شا ژور ستراتیژیک اهداف شته؟
تېر کال، د امریکا استخباراتي ادارې په خپل راپور کې افغانستان ته د یوه احتمالي تروریستي مرکز په سترګه کتل، هغه خاوره چې داعش-خراسان د نړیوالو اهدافو د برید کولو اراده درلوده. د طالبانو محدودیتونه، د بشري حقونو نقض، او د ښځو پر زدهکړو بندیزونه د امریکا د سیاستوالو تر نیوکو لاندې وو.
سږ کال، په دې راپور کې افغانستان ته اشاره نه ده شوې، دا په داسې حال کې ده چې د ملګرو ملتونو امنیت شورا څو ځله د القاعدې او داعش د موجودیت په اړه اندېښنه ښودلې. پوښتنه دا ده چې امریکا ولې خپل تمرکز له افغانستان څخه لرې کوي؟
طالبانو لپاره مثبت سیګنالونه
هممهاله، د امریکا د فدرالي تحقیقاتو ادارې (FBI) له لوري د سراجالدین حقاني د نیولو لپاره ټاکل شوی ۱۰ میلیونه ډالري انعام لرې شوی، او طالبان هیله لري چې د افغانستان سفارت په واشنګټن کې بېرته فعال شي. دا ټولې نښې ښيي چې واشنګټن د طالبانو پر وړاندې خپل دريځ نرموي.
امریکا ښايي د چین، روسیې، او منځني ختیځ ته د خپل تمرکز اړولو لپاره، له افغانستان څخه را پورته کېدونکو ګواښونو ته کمه توجه وکړي. د دې تر شا څو عوامل کېدای شي مطرح وي:
-
د ستراتیژیکو ګواښونو بدلون: امریکا اوس د چین د پوځي او اقتصادي پراختیا، د روسیې د تهاجمي سیاستونو، او د ایران د احتمالي اتومي ګواښ په اړه اندېښمنه ده، او د افغانستان مسله ورته ثانوي ښکاري.
-
د طالبانو د رسمیت پېژندلو ته زمینه برابرول: که څه هم امریکا لا هم طالبان رسمي نه دي پېژندلي، خو د تعامل له لارې د هغوی د نرمښت هڅه کوي.
- د طالبانو او امریکا پټه همغږي؟ که څه هم طالبانو د امریکا له وتلو وروسته له متحده ایالاتو سره د اړیکو په اړه څه نه دي ویلي، خو د دوی ترمنځ د استخباراتي همکارۍ احتمال رد کېدای نه شي. د دونالد ټرمپ د واکمنۍ پر مهال، هغه څرګنده کړې وه چې د امریکا استخبارات به په افغانستان کې خپل حضور وساتي.
همدا راز، د امریکايي پلاوي وروستی سفر، چې د طالبانو له مشرانو سره یې پټې لیدنې وکړې، د دواړو خواوو ترمنځ د احتمالي همکارۍ یوه بله ښکاره نښه ګڼل کېدای شي. دا تعاملات دا احتمال زیاتوي چې امریکا طالبان د خپل د نوي ستراتیژیک پلان یوه برخه ګرځولې ده.
په ټوله کې د امریکا دا نوې تګلاره طالبانو ته دا فرصت برابروي چې خپل سخت دريځ نرم کړي او د کورني مشروعیت لپاره د افغانانو ملي رایې ته ارزښت ورکړي. او که داسې ونه شي نو د امريکا لخوا د رسميت پېژندلو سره سره، بیاهم طالبان نه شي کولی په افغانستان کې ارامه ساه واخلي.
