روز جهانی زن؛ «خواست زنان افغانستان از جهان چه بود؟»

روز جهانی زن در افغانستان، دیگر یادآور جشن و گرامیداشت دستاوردها نیست، بلکه نمادی از مبارزه برای بقا، مقاومت و درخواست عدالت است. برای چهارمین سال متوالی، زنان افغانستان با محدودیت‌های شدید طالبان مواجه‌اند، اما همچنان صدای خود را برای آزادی و حقوق برابر بلند نگه می‌دارند.

 

امسال، همزمان با روز جهانی زن، جنبش‌های اعتراضی زنان افغانستان، فعالان حقوق بشر و نهادهای بین‌المللی با صدور بیانیه‌ها و برگزاری تجمعات، جهان را به پاسخگویی درباره وضعیت زنان افغانستان فراخواندند. اما آیا این صداها شنیده خواهد شد؟ 

سازمان دیده‌بان حقوق بشر اعلام کرده است که طالبان از زمان بازگشت به قدرت، بیش از ۸۰ فرمان برای حذف سیستماتیک زنان از عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی صادر کرده‌اند. این دستورات، زنان را از حق تحصیل، کار، سفر، حضور در اماکن عمومی و حتی انتخاب لباس محروم کرده است.

 

افزون بر این، زنان معترض، فعالان حقوق بشر و خبرنگاران زن به‌طور مداوم تحت تهدید، بازداشت، شکنجه و سرکوب قرار دارند. به گفته یکی از زنان معترض در کابل: «ما را از خیابان‌ها بیرون کردند، اما صدای ما را نمی‌توانند خاموش کنند.» با وجود این خطرات، زنان افغانستان تسلیم نشده‌اند و همچنان برای حقوق خود می‌جنگند.

زنان افغانستان در روز جهانی زن، سه مطالبه اساسی را مطرح کردند که ما با تفصیل می‌خواهیم به آن بپردازیم.

 

 

نخستین و مهم‌ترین درخواست، لغو بی‌قیدوشرط تمامی ممنوعیت‌های تحصیلی، شغلی و اجتماعی است. زنان افغانستان تأکید دارند که هیچ کشوری نمی‌تواند با حذف نیمی از جمعیت خود به سوی پیشرفت حرکت کند. طبق گزارش‌های بین‌المللی، بیش از ۲.۵ میلیون دختر افغان از تحصیل محروم شده‌اند. بسته ماندن مکاتب دخترانه، آینده‌ای تاریک را برای نسل‌های بعدی رقم زده است. «ما می‌خواهیم درس بخوانیم. چرا دنیا ساکت است؟» – یک دانش‌آموز ۱۶ ساله در کابل

 

ممنوعیت کار زنان نیز وضعیت اقتصادی کشور را وخیم‌تر کرده است. این محدودیت‌ها به‌ویژه خانواده‌های زن‌سرپرست را در فقر مطلق فرو برده و بسیاری را از دسترسی به نیازهای اولیه زندگی محروم کرده است. علاوه بر این، محدودیت تحصیل زنان در رشته‌های پزشکی باعث کمبود شدید پزشکان زن شده و نرخ مرگ‌ومیر مادران و نوزادان را به طرز نگران‌کننده‌ای افزایش داده است.

 

 

زنان افغانستان از جامعه جهانی خواستند که به‌جای تعامل با طالبان، سیاستی قاطع برای منزوی کردن این گروه در پیش بگیرد. آنان تأکید کردند که سه سال گفت‌وگو و مذاکره با طالبان، این گروه را در سرکوب زنان جسورتر کرده است. «هر بار که یک کشور با طالبان مذاکره می‌کند، ما یک حق دیگر را از دست می‌دهیم.»

فعالان زن از سازمان‌های بین‌المللی و دولت‌های جهان خواسته‌اند که طالبان را به دلیل جنایات علیه زنان، تحریم و محاکمه کنند.

 

 

فعالان زن خواستار آن شدند که جامعه جهانی، سیاست‌های طالبان علیه زنان را به‌عنوان آپارتاید جنسیتی به رسمیت بشناسد. نصیر احمد فایق، نماینده افغانستان در سازمان ملل، در نشست ویژه این نهاد گفت:

«طالبان بدترین نوع آپارتاید جنسیتی را اجرا می‌کنند. جهان باید این را بپذیرد و اقدامات جدی انجام دهد.» فعالان حقوق زنان هشدار داده‌اند که عدم شناسایی رسمی آپارتاید جنسیتی، به طالبان اجازه خواهد داد که به سرکوب گسترده زنان ادامه دهند.

در روز جهانی زن، سازمان ملل، عفو بین‌الملل و یونسکو از طالبان خواستند که محدودیت‌ها علیه زنان را لغو کنند. یونسکو در بیانیه‌ای اعلام کرد که محرومیت دختران از تحصیل، آینده افغانستان را نابود خواهد کرد. عفو بین‌الملل نیز تأکید کرد که جهان باید اقدامات عملی برای حمایت از زنان افغان انجام دهد، نه فقط همدردی زبانی. با این حال، بسیاری از زنان افغانستان معتقدند که این بیانیه‌ها کافی نیستند. یکی از فعالان حقوق زنان در تبعید می‌گوید: «ما به همدردی نیاز نداریم، ما به اقدام نیاز داریم.»

جنبش‌های زنان هشدار داده‌اند که اگر جامعه جهانی اقدامی جدی انجام ندهد، طالبان به سرکوب خود ادامه خواهند داد و وضعیت زنان افغان وخیم‌تر خواهد شد. با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا کشورهای جهان به این درخواست‌ها واکنش عملی نشان خواهند داد یا همچنان سیاست مماشات را ادامه خواهند داد. آنچه مسلم است، این است که زنان افغانستان تسلیم نخواهند شد. در دل تاریکی، آنان همچنان مبارزه می‌کنند، صدای خود را بلندتر می‌کنند و امید دارند که این‌بار، جهان فقط تماشاگر نباشد.