تازه خبرونه

د ملګرو ملتونو د بشري حقونو عالي کمېسار، ولکر ترک، د افغانستان د ښځو او نجونو د وضعیت له امله خپله جدي اندېښنه څرګنده کړې او اوسنی نظام یې د «جنسیتي اپارتاید» په تطبیقولو تورن کړی.

په داسې حال کې چې طالبانو په تېرو درېو کلونو کې د حکومتولۍ هېڅ یو شرايط نه دي پوره کړي او د بشري حقونو او د افغانانو د بنسټيزو آزاديو په زغملو کې ناکام شوي دي، خو د دغې ډلې ویاند ذبیح الله مجاهد، ادعا کړې چې اروپايي هېوادونه غواړي له طالبانو سره خپلې ډيپلوماټیکې اړيکې پراخه کړي.

دوه باوري سرچینو خبر ورکړی چې طالبان نن د تورخم دروازې د بیا پرانیستلو په موخه له پاکستاني لوري سره مذاکرات کوي. تورخم، چې د افغانستان او پاکستان ترمنځ یو له مهمو سوداګریزو او ترانزیتي لارو څخه ګڼل کېږي، دا اوومه ورځ ده چې د پاکستان له خوا تړل شوې ده.

د ملګرو ملتونو د بشري حقونو شورا ځانګړی راپور ورکوونکی، ریچارد بنت، د افغانستان د بشري وضعیت په اړه د نړیوالې ټولنې د لا زیات پام غوښتنه کړې ده. نوموړي ټینګار کړی چې د افغانستان خلک د نړیوال ملاتړ مستحق دي او باید د نړیوالو بحرانونو تر سیوري لاندې هیر نه شي.

د طالبانو د پوهنې وزارت د تازه پرېکړې له مخې، د افغانستان ټول زده‌کوونکي به د ۱۴۰۴ تعلیمي کال له پیله، د دې ډلې له حکم سره سم نوی یونیفورم واغوندي. د دې پرېکړې له مخې، د لومړي څخه تر نهمو ټولګیو زده‌کوونکي به شین کمیس او پرتوګ، له سپینې خولۍ سره، او د لسم څخه تر دوولسمو ټولګیو زده‌کوونکي به سپین کمیس او پرتوګ، له لونګۍ سره واغوندي.

د هاروارد پوهنتون او د هریس مؤسسې لخوا د یوې ترسره شوې نظر پوښتنې پایلې ښیي چې اکثریت ګډونوالو د ایران د اتومي تأسیساتو د له منځه وړلو او د اسرائیل له نظامي اقداماتو ملاتړ کوي.

د افغانستان کرکټ ملي لوبډلې د کرکټ نړیوالې شورا (ICC) چمپیونز ټرافي سیالیو کې خپله لومړنۍ تاریخي بریا ثبت کړه. افغان لوبغاړو د انګلستان په وړاندې یوه زړه‌راښکونکې لوبه ترسره کړه او سیاله لوبډله یې د ۸ منډو په توپیر مات کړه.

د پاکستان لومړي وزیر شهباز شریف، یو ځل بیا ټینګار وکړ چې د افغانستان ثبات د سیمې امنیت لپاره مهم دی او له طالبانو څخه یې غوښتنه کړې چې له افغانستان څخه د ګاونډیو هېوادونو پر وړاندې د ترهګریزو بریدونو مخه ونیسي.

د امریکا له اوږدو اقتصادي او نظامي فشارونو وروسته، د اوکراين ولسمشر ولوديمير زلنسکي بالاخره اړ شو چې له واشنګتن سره د دې هېواد د نادرو کانونو د استخراج تړون ته غاړه کښېږدي. د «فرانسه» خبري آژانس د يوه اوکرايني چارواکي له قوله راپور ورکړی چې کي‌یف او واشنګټن د دې تړون په اړه توافق ته رسېدلي، او تمه کېږي چې اوکراين به دغه تړون د جمعې په ورځ لاسليک کړي.

د حزب اسلامي مشر ګلبدین حکمتیار د طالبانو تر کنټرول لاندې د افغانستان پر اوسني وضعیت اندیښنه څرګنده کړې او د هېواد راتلونکی یې «تیاره» بللې ده. هغه ویلي چې افغانستان په «سمه لاره» نه ده روان او خلک د خپل راتلونکو ورځو په اړه بې‌خبر او اندیښمن دي.