افغانستان در سال‌های اخیر با بحران‌های شدید انسانی و اقتصادی روبه‌رو بوده که با گذشت زمان ابعاد گسترده‌تری یافته است. یکی از مهم‌ترین چالش‌های کنونی، بحران گرسنگی و سوءتغذیه است که پس از بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱ و تعلیق کمک‌های بین‌المللی، شدت بیشتری یافته است. در پی سقوط دولت پیشین، کمک‌های بشردوستانه به افغانستان عمدتاً از طریق سازمان‌های بین‌المللی و بدون دخالت حکومت طالبان انجام می‌شد. اما در سال‌های اخیر، محدودیت‌های اعمال‌شده از سوی طالبان بر زنان، همراه با مشکلات سیاسی و اقتصادی، موجب کاهش چشمگیر این کمک‌ها شده است.
در این میان، تصمیم آمریکا برای تعلیق کمک‌های مالی به افغانستان در سال ۲۰۲۴، نگرانی‌های گسترده‌ای را درباره وضعیت انسانی این کشور به وجود آورده است. وزارت اقتصاد طالبان اعلام کرده است که در پی این تصمیم، فعالیت ۵۰ مؤسسه امدادرسانی که با حمایت مالی آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا (USAID) فعالیت می‌کردند، متوقف شده است. این مؤسسات در بخش‌های کلیدی همچون بهداشت، آموزش، مین‌روبی و سایر خدمات بشردوستانه فعالیت داشتند و نقشی اساسی در کمک به نیازمندان ایفا می‌کردند.
ایالات متحده، به عنوان بزرگ‌ترین تأمین‌کننده کمک‌های بین‌المللی به افغانستان، اعلام کرده است که تمامی کمک‌های بشردوستانه خود به کشورهای مختلف، از جمله افغانستان، متوقف خواهد شد. این تصمیم که در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ اتخاذ شده بود، تأثیر مستقیم و عمیقی بر وضعیت مردم افغانستان گذاشته است. هرچند مقامات آمریکایی تأکید کرده‌اند که کمک‌های «نجات‌بخش» و «غذایی» از این تعلیق مستثنا خواهند بود، اما همچنان مشخص نیست که این معافیت شامل افغانستان نیز خواهد شد یا خیر.
به گفته شیائو-وی لی، مدیر برنامه جهانی غذا در افغانستان، کاهش کمک‌های بین‌المللی باعث شده است که تقریباً نیمی از ۱۵ میلیون نفر نیازمند در افغانستان، از دریافت کمک‌های غذایی محروم شوند. این امر به معنای آن است که بیش از ۶ میلیون نفر در زمستان امسال تنها یک یا دو وعده غذایی محدود مانند نان و چای خواهند داشت. این وضعیت نه تنها بحران گرسنگی را در کشور تشدید کرده، بلکه سلامت میلیون‌ها نفر را به خطر انداخته است.
علاوه بر گرسنگی، سوءتغذیه به یکی از جدی‌ترین چالش‌های بهداشتی در افغانستان تبدیل شده است. بر اساس گزارش دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد (OCHA)، در سال ۲۰۲۵ پیش‌بینی می‌شود که تعداد کودکان زیر پنج سال مبتلا به سوءتغذیه حاد به ۳.۵ میلیون نفر برسد. این در حالی است که طی پنج سال گذشته، سه میلیون کودک زیر پنج سال در افغانستان از سوءتغذیه شدید رنج برده‌اند. چنین شرایطی پیامدهای جبران‌ناپذیری بر نسل‌های آینده این کشور خواهد گذاشت.
این بحران تنها به حوزه تغذیه و بهداشت محدود نمی‌شود، بلکه اقتصاد افغانستان نیز تحت تأثیر قرار گرفته است. کاهش ورود کمک‌های بین‌المللی باعث کاهش ارزش پول ملی (افغانی) در برابر دلار شده و افزایش قیمت مواد اولیه و اقلام خوراکی را در پی داشته است. برای مقابله با این چالش، حکومت طالبان اقدام به فروش دلار در بازار آزاد کرده و تلاش کرده است تا از طریق تنظیم نرخنامه، قیمت کالاهای اساسی را کنترل کند.
طبق برآوردهای سازمان ملل، در سال ۲۰۲۵ بیش از ۲۲.۹ میلیون نفر در افغانستان به کمک‌های بشردوستانه نیاز خواهند داشت و دست‌کم ۱۵ میلیون نفر در تأمین وعده غذایی بعدی خود دچار مشکل خواهند بود. این آمار نشان‌دهنده آن است که بحران انسانی افغانستان به نقطه‌ای بحرانی رسیده و نیازمند اقدام فوری جامعه بین‌المللی است.
در چنین شرایطی، تداوم کمک‌های بشردوستانه از سوی نهادهای بین‌المللی و کشورهای کمک‌کننده بیش از هر زمان دیگری ضروری به نظر می‌رسد. کاهش یا قطع این کمک‌ها، پیامدهای جبران‌ناپذیری برای مردم افغانستان خواهد داشت و می‌تواند به گسترش فقر، سوءتغذیه و افزایش نرخ مرگ‌ومیر منجر شود. توجه ویژه به زنان و کودکان، که بیشترین آسیب را از این بحران متحمل می‌شوند، امری حیاتی است تا از تشدید بحران انسانی جلوگیری شده و جان میلیون‌ها نفر نجات یابد.
