
تحولات اخیر در ادبیات سیاسی و دیپلماسی ایالات متحده نسبت به طالبان نشان از تغییری آشکار در راهبرد این کشور در قبال افغانستان تحت کنترل طالبان دارد. اظهارات جدید مقامات آمریکایی، از جمله پیت هگست وزیر دفاع و مارکو روبیو وزیر خارجه آمریکا، حاکی از تشدید فشارها بر طالبان و بازتعریف سیاستهای واشنگتن در قبال افغانستان و منطقه است.
پیت هگست در نخستین روز کاری خود با اشاره به دستبندی متعلق به یک سرباز کشتهشده آمریکایی در افغانستان، پیامی سمبلیک ارائه کرد که بیانگر اهمیت حفظ یاد قربانیان جنگ و تأکید بر مسئولیتپذیری آمریکا در قبال گذشته است. این رویکرد به وضوح نشان میدهد که ایالات متحده به دنبال بازسازی تصویر سیاسی خود در مواجهه با طالبان است.
تهدیدات مستقیم علیه طالبان
مارکو روبیو با اظهارات بیسابقهای، طالبان را به ردیابی رهبران این گروه و تعیین جوایزی بزرگتر از اسامه بن لادن تهدید کرد. این اظهارات، همراه با قول دونالد ترامپ برای بازپسگیری تجهیزات نظامی آمریکایی از طالبان، نشاندهنده شدت یافتن سیاستهای خصمانه واشنگتن نسبت به این گروه است. چنین مواضعی میتواند بیانگر افزایش ناامیدی آمریکا از رفتار طالبان و تلاش برای ایجاد فشارهای مضاعف باشد.
از طرف دیگر، تعلیق کمکهای مالی آمریکا به افغانستان تحت حاکمیت طالبان و اعلام حکم بازداشت رهبران طالبان توسط محکمه بینالمللی لاهه، بٌعد جدیدی از فشارهای بینالمللی را نشان میدهد. این اقدامات به وضوح نقض گسترده حقوق بشر، به ویژه حقوق زنان و دختران افغان، را هدف قرار دادهاند و تلاش دارند تا طالبان را وادار به تغییر سیاستهای داخلی کنند.
در کنار بحران حقوق بشری، گسترش فعالیتهای گروه تروریستی داعش در افغانستان به نگرانیهای امنیتی دامن زده است. اتهامات آمریکا و سازمان ملل مبنی بر حفظ روابط طالبان با القاعده نیز بار دیگر مشروعیت این گروه را در سطح بینالمللی زیر سوال برده است. همچنان این موارد، همراه با نزدیکی طالبان به کشورهای ضد منافع آمریکا همچون ایران و روسیه، بر پیچیدگی روابط طالبان با جامعه جهانی افزوده است.
واکنش طالبان و تلاش برای نمایش قدرت
در همین حال، اظهارات غیر مسولانه ملاهبت الله، رهبر طالبان، در پاسخ به این اقدامات و بیتوجهی به تهدیدات «شرق و غرب»، نمایانگر نوعی سرسختی و مقاومت در برابر تهدیدات بینالمللی است. این اظهارات نه تنها افق روشنی برای حل مشکل ندارد، بلکه توانسته بحران فعلی افغانستان را بیشتر پیچیده بسازد و چشم انداز برای آینده را تاریک کند. هرچند اظهارات برخی مقامات پیشین طالبان، از جمله عبدالسلام ضعیف، سفیر پیشین رژیم طالبان در اسلام آباد، که خواستار حل مسئله آموزش دختران از طریق نشست علمای دین شدهاند، نشان از پی بردن به این تهدیدات است که تاکید بر ضرورت بازنگری تصامیم رهبران طالبان باتوجه به شرایط فعلی دارد.
عباس ستانکزی معین سیاسی وزارت خارجه این گروه، نیز با انتقاد از ملا هبت الله رهبر طالبان خاطر نشان ساخته است که برای حفظ بقا و جلوگیری از انزوای بیشتر، ناگذیر باید برخی واقعیت ها از جمله «آموزش زنان» را پذیرفت. اظهارات که منجر به بر انگیختن خشم ملا هبت الله شد و اکنون او در تبعید سیاسی در دوبی بسر میبرد.
پیامدهای تغییر سیاستهای آمریکا
تغییر رویکرد ایالات متحده نسبت به طالبان میتواند پیامدهای مهمی داشته باشد. این تغییرات نه تنها مشروعیت طالبان را به چالش میکشند، بل میتوانند منجر به افزایش انزوای بینالمللی این گروه شوند. از سوی دیگر، فشارهای اقتصادی و قضایی ممکن است طالبان را به تغییر رفتار وادار کند، هرچند احتمال افزایش مقاومت و تندروی این گروه نیز دور از انتظار نیست.
رویکرد جدید آمریکا در برابر طالبان نشان از بازتعریف سیاستهای این کشور در قبال افغانستان تحت کنترل طالبان دارد. این تغییرات علاوه بر این که ممکن به تقویت فشارهای بینالمللی علیه طالبان منجر شوند، همچنان میتواند بقای حاکمیت این گروه را تهدید کند و حتی این احتمال میرود که توافقنامه صلح میان طالبان و آمریکا نیز دوباره مورد بازنگری قرار بگیرد.