افغانستان در سال ۲۰۲۴: تداوم سلطه طالبان و بحران‌های اجتماعی و اقتصادی

حامیه نادری

طرز پرس

15 جدی 1403

190564_142.jpg

سال ۲۰۲۴ برای مردم افغانستان سالی پر از بحران‌ها و دشواری‌های جدید بود. در این سال، بحران‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی که از گذشته بر دوش مردم افغانستان سنگینی می‌کرد، همچنان ادامه یافت و تأثیرات منفی خود را بر زندگی مردم بیشتر از پیش نشان داد.

حکومت طالبان که در سال ۲۰۲۱ بر افغانستان مسلط شده بود، در طول سه سال گذشته هیچ‌گونه پیشرفتی در زمینه حل بحران‌ها و تشکیل یک حکومت فراگیر و همه‌شمول نداشته است. افغانستان همچنان تحت حکومتی تک‌گروهی، غیرقانونی، و فاقد شفافیت و دموکراسی قرار داشت. این وضعیت باعث شد که امیدها به بهبود شرایط سیاسی به صفر برسد و سلطه طالبان بر کشور همچنان ادامه یابد.

برخلاف وعده‌های اولیه طالبان مبنی بر تغییرات در نحوه اداره کشور، سال ۲۰۲۴ نشان داد که هیچ تغییری در سیاست‌ها و رفتارهای این گروه به‌وجود نیامده است و طالبان همچنان همان‌طور که در دهه ۱۹۹۰ میلادی بودند، به همان شیوه ادامه می‌دهند.

سرکوب‌های بیشتر و تشدید محدودیت‌ها

در سال ۲۰۲۴، محدودیت‌ها علیه شهروندان افغانستان، به‌ویژه زنان، به شدت افزایش یافت. طالبان نه تنها اقدام به لغو محدودیت‌ها نکردند بلکه با تصویب قوانین جدید و تشدید اقدامات سرکوبگرانه، فضا را برای مردم به مراتب سخت‌تر کردند. یکی از این اقدامات تصویب قانون «امر به معروف و نهی از منکر» بود که مطابق آن، هرگونه سرپیچی از دستورات طالبان به‌عنوان جرم تلقی می‌شود.

یکی دیگر از موارد برجسته در سال ۲۰۲۴، محدودیت‌های مذهبی بود که طالبان نسبت به اقلیت‌های مذهبی، اعمال کردند. در ایام محرم، طالبان محدودیت‌هایی در برگزاری مراسم عزاداری شیعیان وضع کردند و چندین مورد برخورد خشونت‌آمیز نیروهای طالبان با عزاداران شیعه گزارش شد.

در عرصه آموزش نیز طالبان هیچ‌گونه اقدامی برای بازگشایی مکاتب و دانشگاه‌ها برای دختران انجام ندادند. بلکه در اقدامی جدید، تحصیل دختران در رشته‌های طیب و برخی دیگر از حوزه‌ها نیز ممنوع شد و این امر باعث شد که زنان و دختران افغانستان عملاً از حق تحصیل در سطوح مختلف آموزشی محروم شوند.

از دیگر اقدامات طالبان در سال ۲۰۲۴، دستور به ساخت دیوارهایی در مقابل پنجره‌ها بود که هدف آن جلوگیری از دیده شدن زنان در بیرون بود. این اقدام نه تنها نقض آشکار حریم خصوصی افراد بود، بلکه احتمال ایجاد تنش‌های اجتماعی و خانوادگی را نیز به همراه داشت.

بحران‌های اقتصادی و امنیتی همچنان ادامه دارد

فقر و بحران‌های اقتصادی در افغانستان در سال ۲۰۲۴ همچنان ادامه داشت و وضعیت زندگی مردم روزبه‌روز بدتر می‌شد. طبق گزارش‌های سازمان ملل، ۲۳.۷ میلیون نفر در افغانستان به کمک‌های بشردوستانه نیاز داشتند و بیش از ۱۵ میلیون نفر از مردم این کشور از عدم تأمین غذا رنج می‌بردند. در کنار این، ۱۲.۵ میلیون زن و کودک با مشکل سوءتغذیه حاد مواجه بودند.

با وجود بحران‌های شدید اقتصادی، برنامه‌های بشردوستانه افغانستان با کمبود منابع مالی مواجه شدند و تنها حدود ۴۰ درصد از بودجه مورد نیاز برای این برنامه‌ها تأمین شد.

ناامنی در افغانستان در سال ۲۰۲۴ همچنان ادامه داشت و گروه‌ داعش همچنان به حملات خود ادامه می‌داد. این گروه در حملات مختلف خود در هرات و سایر مناطق افغانستان، جان بسیاری از افراد را گرفت.

در همین حال، طالبان نیز از ناامنی بی‌نصیب نماندند. در یکی از حملات انتحاری، خلیل‌الرحمان حقانی، وزیر مهاجران طالبان، کشته شد. این حمله نشان داد که حتی طالبان نیز در برابر تهدیدات امنیتی در امان نیستند.

به‌طور کلی، سال ۲۰۲۴ برای مردم افغانستان سالی پر از چالش‌های اقتصادی، اجتماعی و امنیتی بود. این کشور همچنان با فقر، گرسنگی، بیکاری، محدودیت‌های شدید و تهدیدات امنیتی روبرو بود و مردم افغانستان تحت سلطه طالبان، به سختی زندگی می‌کردند.