مجله دیپلمات در گزارشی جامع و انتقادی، رژیم طالبان را به دلیل فساد گسترده، انحصار قدرت، و ناکارآمدی اقتصادی و اجتماعی، مشابه رژیمهای پیشین افغانستان دانسته است. این گزارش تأکید دارد که حاکمیت طالبان، فساد را با «افراطگرایی اسلامی» و «خشونت افسارگسیخته» آمیخته و به یکی از عوامل اصلی تشدید بحران انسانی در افغانستان تبدیل شده است.
پس از سه سال حکومت طالبان، وضعیت اقتصادی کشور به مرز فروپاشی رسیده است. نرخ بیکاری میان جوانان به شدت افزایش یافته و میلیونها خانواده با بحران گرسنگی مواجه هستند. این در حالی است که کمکهای بشردوستانه بینالمللی نیز بهجای توزیع عادلانه، توسط طالبان رهگیری شده و در بازار سیاه به فروش میرسد یا به انبار ثروت مقامات این گروه افزوده میشود.
گزارش دیپلمات فساد را پدیدهای تاریخی در افغانستان میداند که ریشه آن به تمرکز قدرت برمیگردد. در نظام پیشین، قدرت در دستان تیم اشرف غنی و داکتر عبدالله متمرکز بود و در حاکمیت طالبان، حلقه کوچک قندهاری قدرت را بهصورت انحصاری در اختیار دارد. این انحصار، فساد را در ساختار حکومت نهادینه کرده و اعتماد عمومی به نهادهای حکومتی را از بین برده است.
دیپلمات نظام قضایی طالبان را نیز مورد انتقاد قرار داده است. دادگاههای این رژیم نه تنها ابزاری برای سرکوب مخالفان هستند، بلکه فیصلههای قضایی به فروش گذاشته میشوند. در این سیستم، هرکس که پول بیشتری برای دعوای حقوقی خود پرداخت کند، پیروز خواهد بود.
برخلاف ادعای طالبان مبنی بر برقراری حاکمیتی پاک و اسلامی، این گروه با قاچاق مواد مخدر و استخراج غیرقانونی معادن میلیاردها دلار درآمد کسب میکند. این اقدامات باعث شده که منابع طبیعی کشور بهطور بیرویه و بدون منفعت عمومی غارت شود.
اگرچه طالبان توانستهاند در جمعآوری مالیات عملکرد بهتری نسبت به دولت پیشین داشته باشند، اما هیچ شفافیتی در مورد نحوه مصرف این درآمدها وجود ندارد. این موضوع اعتماد عمومی را بیش از پیش کاهش داده است.
گزارش دیپلمات تأکید دارد که جامعه جهانی باید از ابزارهای دیپلماتیک، اقتصادی و اعمال فشار بر طالبان استفاده کند تا این گروه را وادار به شفافسازی و کاهش فساد کند. این فشارها میتوانند تأثیر مستقیمی بر بهبود شرایط انسانی و اقتصادی افغانستان داشته باشند.
دیپلمات همچنین به نقض گسترده حقوق بشر از سوی طالبان اشاره کرده است. این گروه با سرکوب زنان، اقلیتها، رسانهها و جامعه مدنی، فضایی خفقانآور در کشور ایجاد کرده که امکان هرگونه مخالفت یا تلاش برای اصلاحات را از بین برده است.
در گزارش تلاش شده است که تصویری روشن از فساد و ناکارآمدی طالبان ارائه داده شود، در حالی که این گروه همچنان ادعا میکنند ریشه فساد را در افغانستان خشکانده و حکومتی اسلامی و عادلانه برقرار کرده است.