کابل - طرز پرس: همزمان با گرامیداشت روز جهانی دانش‌آموز در ۱۷ نوامبر، دختران افغانستان همچنان در سایه حکومت طالبان از اساسی‌ترین حق خود، یعنی آموزش، محروم هستند. این محرومیت که اکنون بیش از ۱۱۵۶ روز ادامه دارد، زندگی و آینده میلیون‌ها دانش‌آموز دختر را تحت تأثیر قرار داده و آنان را از رؤیاها و آرزوهایشان دور کرده است.
افغانستان به‌عنوان تنها کشور جهان که به‌طور کامل تحصیل دختران را ممنوع کرده است، در مرکز توجه جهانی قرار دارد. به گزارش یونسکو، بیش از ۲.۵ میلیون دختر افغان از دسترسی به آموزش محروم هستند. این محدودیت، تبعاتی فراتر از موضوع آموزشی داشته و به افزایش ناامیدی، مشکلات روانی، و احساس بی‌عدالتی در میان آنان منجر شده است.
زینب، یکی از دختران افغان، روایت دردناک خود را چنین بیان می‌کند: «هر بار که می‌بینم برادرم به مکتب می‌رود و من مجبورم در خانه بمانم، قلبم می‌شکند. این زندگی را نمی‌توان تحمل کرد.» زینب که در سال ۱۴۰۰ از مکتب فارغ‌التحصیل شد و قرار بود در رشته اقتصاد در دانشگاه کابل ادامه تحصیل دهد، با روی کار آمدن طالبان امیدهایش را از دست داد.
فاطمه، دیگر دختری که رؤیای پزشک شدن داشت، می‌گوید: «من همیشه تصور می‌کردم روزی به دیگران کمک خواهم کرد، اما حالا خودم به کمک نیاز دارم. از دنیا می‌خواهم صدای ما را بشنود.»
همچنین مرسل، یکی از دخترانی که تنها ۱۵ سال دارد، چنین می‌گوید: «من فقط می‌خواهم به مکتب بروم. آیا این خواسته زیادی است؟»
صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل (یونیسف) هشدار داده است که محرومیت طولانی‌مدت از آموزش، دختران را با خطراتی جدی مواجه می‌کند. این خطرات شامل افزایش موارد ازدواج زودهنگام، خشونت‌های خانگی، و از دست دادن فرصت‌های شغلی و اجتماعی در آینده است.
از سوی دیگر، آژانس پناهندگان سازمان ملل اعلام کرده است که محدودیت‌های گسترده طالبان بر زنان، سطح افسردگی و خشم را در میان آنان تا ۵۰ درصد افزایش داده است. بسیاری از دختران و خانواده‌هایشان اکنون در شرایطی زندگی می‌کنند که نه تنها از آینده تحصیلی محروم شده‌اند، بلکه امید به بهبود شرایط نیز کمرنگ‌تر از هر زمان دیگری شده است.
روز جهانی دانش‌آموز که به پاس گرامیداشت حقوق دانش‌آموزان و اهمیت آموزش نام‌گذاری شده است، امسال برای میلیون‌ها دختر افغان یادآور تبعیض‌ها و بی‌عدالتی‌هایی است که با آن مواجه هستند. جامعه جهانی بارها از طالبان خواسته است تا مراکز آموزشی را به روی دختران بازگشایی کند، اما این درخواست‌ها تاکنون بی‌پاسخ مانده است.
آموزش نه تنها یک حق بنیادین بلکه ابزاری برای توانمندسازی زنان و جوامع است. در حالی که جهان برای تحقق برابری جنسیتی تلاش می‌کند، افغانستان همچنان نماد محرومیت و نابرابری است. این وضعیت، وظیفه جامعه جهانی را برای کمک به دختران افغان سنگین‌تر از هر زمان دیگری کرده است.
روز جهانی دانش‌آموز فرصتی است تا صدای دختران افغان، که از اساسی‌ترین حقوق خود محروم شده‌اند، بلندتر از همیشه شنیده شود.
