با تسلط دوباره طالبان بر افغانستان، بحران نظام صحی این کشور همچون سایر بحران‌ها به سطحی قابل نگران کننده‌ی رسیده است؛ بحرانی که جان شهروندان، به‌ویژه زنان و کودکان را با تهدید مواجه کرده است. گزارش‌های بین‌المللی حاکی از آن است که بحران صحی افغانستان نه تنها کاهش نیافته، بلکه با محدودیت‌های وضع‌شده از سوی طالبان به‌ویژه در زمینه ارائه خدمات به زنان و کودکان، وخیم‌تر نیز شده است.
سازمان‌های بین‌المللی همچون سازمان جهانی صحی و سازمان عفو بین‌الملل وضعیت کنونی نظام صحی افغانستان را به‌عنوان یک "فاجعه" توصیف کرده‌اند. این سازمان‌ها هشدار داده‌اند که ادامه این وضعیت، موجب کمبود شدید پزشکان زن در آینده خواهد شد؛ موضوعی که به‌ویژه برای زنان افغانستان تبعات جدی خواهد داشت. در تازه‌ترین بررسی، سازمان جهانی صحی نظام صحی افغانستان را "ناپایدار" نامیده و تاکید کرده که کاهش بودجه‌های بشردوستانه و توقف کمک‌های بین‌المللی، مردم این کشور را با بحران سوءتغذیه و کمبود مواد غذایی روبرو کرده است.
طالبان محدودیت‌های شدیدی برای ارائه خدمات صحی به زنان وضع کرده‌اند؛ از جمله الزام همراهی "محرم" برای زنان در زمان مراجعه به مراکز صحی. مریم، یک تن از داکتران در ولایت بدخشان، به طرز پرس می‌گوید که طالبان به آنان دستور داده‌اند که هیچ زن بیماری را که با محرم همراه نباشد یا حجاب کامل نداشته باشد، درمان نکنند. همچنین، در برخی مناطق داکتران مرد مجاز به ویزیت بیماران زن نیستند و در مواردی نیروهای امنیتی طالبان، داکتران مردی که به بیماران زن خدمات ارائه کرده‌اند را مورد ضرب‌وشتم قرار داده‌اند.
افزایش بیماری‌ها و بحران کودکان
همزمان با تشدید بحران صحی، میزان ابتلا به بیماری‌های عفونی نیز افزایش یافته است. یونیسف گزارش داده که ۶۲ درصد از بیماران مبتلا به بیماری‌های عفونی در افغانستان، کودکان زیر پنج سال هستند. علاوه بر این، صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد گزارش داده که در ماه جنوری سال جاری ۱۶۰ هزار مورد ابتلا به بیماری‌های عفونی ثبت شده است که نسبت به سال گذشته ۱۶ درصد افزایش یافته است.
افزایش مرگ‌ومیر و کاهش دسترسی به خدمات صحی
به دلیل نبود خدمات صحی مناسب و سیاست‌های محدودکننده طالبان، مرگ‌ومیر مادران و کودکان افزایش یافته است. اتحادیه اروپا گزارش داده که در هر دو ساعت یک مادر افغان جان خود را از دست می‌دهد. همچنین، به دلیل بروکراسی فرسایشی و کمبود امکانات در مراکز درمانی، بیماران سرطانی در مناطقی همچون بدخشان از دریافت درمان مناسب محروم مانده‌اند. تنها بیمارستان این ولایت نیز با کمبود شدید نیروی متخصص و تجهیزات مواجه است، که منجر به افزایش مشکلات درمانی برای بیماران، به‌ویژه زنان شده است.
طالبان درحالی از افزایش دسترسی به خدمات صحی سخن می‌گویند که شواهد حاکی از بسته‌شدن مراکز صحی و عدم گسترش خدمات به ویژه در مناطق دور دست افغانستان است. همچنین گزارش‌های سازمان‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که طالبان درآمدهای دولتی خود را به‌جای بهبود خدمات صحی، بیشتر در حوزه نظامی و گسترش مدارس دینی هزینه می‌کنند.
به‌نظر می‌رسد که طالبان با سیاست‌های مدیریتی کنونی قادر به رفع بحران نظام صحی افغانستان نیستند و جان هزاران شهروند، به‌ویژه زنان و کودکان، در معرض خطر بیشتری قرار گرفته است. با وجود تلاش‌های بین‌المللی برای کمک به مردم افغانستان، کاهش دسترسی به خدمات صحی و افزایش نرخ مرگ‌ومیر نشان می‌دهد که بحران در این کشور همچنان رو به وخامت است و نیازمند توجه فوری و جدی از سوی جامعه بین‌المللی و سازمان‌های بشردوستانه است.
