طرز پرس: باب وودوارد، روزنامه‌نگار برجسته آمریکایی، در کتاب جدید خود «جنگ» به تعاملات ولادیمیر پوتین با سه رئیس‌جمهوری آمریکا، باراک اوباما، دونالد ترامپ و جو بایدن، می‌پردازد و توضیح می‌دهد که چگونه پوتین از تاکتیک‌های پیچیده فریبکاری برای به‌دست آوردن امتیازهای دیپلماتیک و استراتژیک استفاده کرده است.
وودوارد با استناد به گزارش‌های متعددی از سرویس‌های اطلاعاتی و مصاحبه‌های انجام‌شده با مقامات ارشد امنیتی، استدلال می‌کند که پوتین با مهارت خاص خود در بازی با احساسات و سیاست‌های داخلی آمریکا، روسای جمهوری این کشور را به نفع خود به بازی گرفته است.
به گفته ویلیام برنز، رئیس سازمان سیا: «پوتین به‌عنوان استاد فریبکاری در میان رهبران جهانی شناخته می‌شود. او توانسته است از ضعف‌ها و تناقضات شخصیتی و سیاسی افراد بهره‌برداری کند و سیاست‌های خود را به شکلی زیرکانه به پیش ببرد» (نیویورک تایمز).
تعامل پوتین با اوباما: حملات سایبری و بحران اوکراین
در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما، پوتین به‌ویژه در زمینه‌های سایبری و سیاست‌های منطقه‌ای به‌طور فعالانه دست به اقدامات تجاوزگرانه زد. حملات سایبری علیه انتخابات آمریکا در سال ۲۰۱۶ یکی از بارزترین مثال‌ها بود. طبق گزارش‌ها، رابرت مولر، بازرس ویژه پرونده دخالت روسیه در انتخابات ۲۰۱۶، در تحقیقات خود نتیجه گرفت که پوتین شخصاً دستور حملات سایبری به آمریکا را صادر کرده و قصد داشت نتایج انتخابات را به نفع ترامپ منحرف کند (واشینگتن پست، ۲۰۱۹).
علاوه بر این، بحران اوکراین در سال ۲۰۱۴ و الحاق کریمه به روسیه، یکی دیگر از لحظات کلیدی در روابط پوتین و اوباما بود. دنیل فراید، سفیر سابق آمریکا در لهستان و کارشناس سیاست خارجی، در مقاله‌ای برای فارن افرز می‌نویسد: «اوباما به‌طور مداوم سعی کرد از طریق مذاکرات و تحریم‌ها، پوتین را تحت فشار قرار دهد، اما پوتین نشان داد که هیچ‌گاه تمایلی به عقب‌نشینی ندارد و در نهایت آمریکا نتوانست مانع از اقدامات تجاوزگرانه او شود».
ترامپ و پوتین: رابطه‌ای عجیب و مشکوک
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری که به دلیل مواضع خاصش در برابر پوتین مورد انتقاد بسیاری قرار گرفت، بارها از «احترام» پوتین به خود صحبت کرده است. ترامپ در مصاحبه‌ای با باب وودوارد گفت: «پوتین به من احترام می‌گذارد و من هم به او احترام می‌گذارم. ما یکدیگر را درک می‌کنیم» (واشنگتن پست، ۲۰۲۰). این دیدگاه، با دیدگاه بیشتر مقامات امنیتی آمریکا تضاد داشت. دن کوتس، مدیر سابق اطلاعات ملی آمریکا، در مصاحبه‌ای با وودوارد ابراز نگرانی کرد و گفت: «هنوز هم برای من معماست که چرا ترامپ چنین رابطه نزدیکی با پوتین دارد و همواره از او تعریف می‌کند، حتی وقتی واضح است که پوتین در حال بازی با او است».
یکی از لحظات حساس در روابط ترامپ و پوتین، دیدار آن‌ها در سال ۲۰۱۸ در هلسینکی بود. ترامپ در این دیدار، به‌جای تایید نتایج تحقیقات سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا در مورد دخالت روسیه در انتخابات، به‌طور علنی از پوتین دفاع کرد و گفت: «پوتین قویاً دخالت روسیه را تکذیب می‌کند، و من دلیلی نمی‌بینم که چرا باید باور کنم که روسیه دخالت کرده است» (سی‌ان‌ان، ۲۰۱۸). این اظهارنظر با واکنش‌های شدید از سوی مقامات امنیتی و سیاستمداران آمریکایی مواجه شد و باعث شد تا رابطه ترامپ با سرویس‌های اطلاعاتی خود به‌طور جدی زیر سوال برود.
پوتین و بایدن: تنش‌ها بر سر اوکراین و روابط پیچیده
جو بایدن که از سال ۲۰۲۱ به‌عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا به قدرت رسید، در برابر پوتین مواضع سخت‌تری اتخاذ کرد. در اکتبر ۲۰۲۲، بایدن در یک نشست خصوصی درباره تهدیدات هسته‌ای پوتین ابراز نگرانی کرد. او گفت: «پوتین را می‌شناسم و وقتی او درباره استفاده احتمالی از تسلیحات تاکتیکی و هسته‌ای صحبت می‌کند، شوخی نمی‌کند» (نیویورک پست، ۲۰۲۰). به گفته تحلیلگران اطلاعاتی، این ابراز نگرانی بایدن نشان می‌دهد که آمریکا درگیر چالشی بزرگ در مواجهه با روسیه شده است.
پوتین در دیدارهای خود با بایدن همواره سعی کرده است از مسائل اصلی طفره رود و سوالات مربوط به اوکراین را نادیده بگیرد. به‌عنوان مثال، در دیدار سال ۲۰۲۱ میان دو رهبر، پوتین در حالی که ۱۱ هزار نیرو را در مرز اوکراین مستقر کرده بود، سوالات بایدن درباره این وضعیت را نادیده گرفت و به‌جای آن پرسید: «چرا افغانستان را ترک کردید؟» (واشنگتن پست). این اقدام پوتین به‌وضوح تلاشی برای منحرف کردن افکار بایدن و برجسته کردن نقاط ضعف سیاست خارجی آمریکا بود.
استراتژی‌های متنوع پوتین: تحقیر و تمجید در برابر رهبران جهان
یکی از تاکتیک‌های ثابت پوتین در مواجهه با رهبران جهان، استفاده از تحقیر و تمجید متناوب برای به‌دست آوردن کنترل روانی است. آنگلا مرکل، صدراعظم سابق آلمان، از تجربه خود در برابر پوتین گفته است که در دیداری در سال ۲۰۰۷، پوتین سگ بزرگش را به اتاق آورد، با این‌که می‌دانست مرکل از سگ‌ها وحشت دارد. این اقدام پوتین به‌عنوان نوعی تحقیر و بازی روانی تفسیر شد (فایننشال تایمز).
در مقابل، پوتین در مواجهه با بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا، در سال ۲۰۲۲، موفق شد جانسون را وادار کند تا به‌طور غیررسمی تایید کند که «اوکراین به ناتو ملحق نخواهد شد». این اقدام پوتین به‌عنوان یکی از پیروزی‌های دیپلماتیک او تلقی شد، زیرا جانسون بعداً اظهار داشت که پوتین او را «در تله انداخت» (گاردین).
نتیجه‌گیری: پوتین به‌عنوان یک بازیگر زیرک جهانی
پوتین با استفاده از مهارت‌های روان‌شناختی و فریبکاری خود توانسته است سیاست‌های بین‌المللی را به نفع خود شکل دهد و از اختلافات و ضعف‌های سیاستمداران جهانی بهره‌برداری کند. به‌ویژه در روابطش با روسای جمهوری آمریکا، او به‌خوبی نشان داده که چگونه می‌تواند با بازی‌های روانی، چاپلوسی و تحقیر، حتی بزرگ‌ترین قدرت‌های جهانی را فریب دهد و امتیازات مهمی به‌دست آورد.
به گفته جان بولتون، مشاور امنیت ملی سابق آمریکا: پوتین به‌دقت حرکات مخالفانش را زیر نظر می‌گیرد و از هر فرصتی برای برجسته کردن نقاط ضعف آن‌ها استفاده می‌کند. او یک استراتژیست کم‌نظیر است که همواره چندین گام جلوتر فکر می‌کند.
