طرز پرس: کمبود بودجه بشردوستانه برای افغانستان در سال جاری به یکی از چالش‌های اساسی برای نجات میلیون‌ها نفر نیازمند در این کشور تبدیل شده است. سازمان ملل متحد اعلام کرده بود که برای کمک به ۲۳.۷ میلیون نفر در افغانستان، ۳.۰۶ میلیارد دلار نیاز است؛ اما تنها ۲۵ درصد از این بودجه تاکنون تأمین شده و این مسئله تأثیرات گسترده‌ای بر زندگی مردم افغانستان گذاشته است.
برنامه جهانی غذا نیز هشدار داده که از مجموع ۱۲.۴ میلیون نفری که با ناامنی حاد غذایی روبرو هستند، به دلیل کمبود منابع، تنها یک میلیون نفر کمک غذایی دریافت می‌کنند. این بدان معناست که بیش از ۱۱ میلیون نفر در انتظار کمک باقی مانده‌اند. در این میان، وضعیت هر روز وخیم‌تر می‌شود و زمستان پیش رو می‌تواند اوضاع را به‌مراتب دشوارتر کند.
دلایل کاهش بودجه بشردوستانه
۱- کاهش توجه بین‌المللی: پس از خروج نیروهای آمریکا از افغانستان و سقوط نظام جمهوریت و تسلط طالبان بر کشور در سال ۲۰۲۱، بسیاری از کشورها از میزان کمک‌های خود کاسته‌اند. عدم شفافیت طالبان و نگرانی‌های حقوق بشری از عوامل اصلی کاهش این کمک‌ها بوده است.
۲- رقابت با بحران‌های جهانی دیگر: بحران‌های جهانی مانند جنگ اوکراین، ناآرامی‌های سودان و جنگ در غزه و لبنان، بخش زیادی از منابع جهانی را به خود اختصاص داده است. این امر باعث شده افغانستان از اولویت اصلی خارج شود و کشورهای اهداکننده، بودجه‌های خود را به مناطق دیگر هدایت کنند.
۳- عدم اعتماد به رژیم طالبان: بسیاری از سازمان‌های بین‌المللی و کشورها از نحوه مدیریت کمک‌ها توسط رژیم طالبان ابراز نگرانی کرده‌اند. گزارش‌هایی از سوءاستفاده طالبان از کمک‌های بشردوستانه و دخالت در توزیع آنها به این بی‌اعتمادی دامن زده است.
پیامدهای کمبود بودجه
۱- افزایش فقر و گرسنگی: وضعیت اقتصادی مردم افغانستان به شدت وخیم شده است. آمارها نشان می‌دهد که ۹۰ درصد جمعیت افغانستان زیر خط فقر زندگی می‌کنند و بسیاری از آنها برای تأمین وعده غذایی بعدی خود در تنگنا قرار دارند. کمبود بودجه بشردوستانه باعث کاهش شدید کمک‌های غذایی شده و این وضعیت را بحرانی‌تر کرده است.
۲- بحران سلامت عمومی: کمبود بودجه باعث تعطیلی بسیاری از مراکز درمان شده و دسترسی مردم به خدمات صحی ضروری را به شدت محدود کرده است. این وضعیت به ویژه برای زنان و کودکان که به خدمات صحی ویژه نیاز دارند، بسیار خطرناک است. بیماری‌هایی که به‌راحتی قابل پیشگیری بودند، مانند سرخک و وبا، دوباره در حال شیوع هستند.
۳- افزایش جرم و ناامنی: بحران اقتصادی و ناامیدی فزاینده در افغانستان، زمینه‌ساز افزایش جرایم و بی‌ثباتی شده است. وقتی مردم نمی‌توانند نیازهای اولیه خود را تأمین کنند، احتمال وقوع شورش‌های داخلی و افزایش فعالیت‌های گروه‌های تروریستی مانند داعش بیشتر می‌شود.
۴- افزایش مهاجرت اجباری: کمبود منابع و فشارهای اقتصادی باعث شده بسیاری از افغان‌ها مجبور به ترک خانه‌های خود شوند. این مهاجرت‌های اجباری، مشکلات بیشتری را برای کشورهای میزبان مانند ایران و پاکستان به وجود آورده و وضعیت پناهندگان را پیچیده‌تر کرده است.
راهکارها برای مقابله با بحران
۱- تقویت نظارت بین‌المللی بر کمک‌ها: برای جلب دوباره اعتماد کشورهای اهداکننده، یک سیستم شفافیت و نظارت بر نحوه توزیع کمک‌ها ضروری است تا اطمینان حاصل شود که کمک‌ها به درستی به دست نیازمندان می‌رسد.
۲- تمرکز بر خودکفایی اقتصادی: باید تلاش‌هایی در جهت ایجاد اشتغال و تقویت صنایع داخلی انجام شود تا وابستگی مردم به کمک‌های خارجی کاهش یابد. این می‌تواند به بهبود وضعیت اقتصادی در بلندمدت کمک کند.
۳- بهبود خدمات صحی و تغذیه‌ای: افزایش سرمایه‌گذاری در بخش صحت و تغذیه ضروری است، به ویژه برای گروه‌های آسیب‌پذیر مانند زنان و کودکان. فراهم‌کردن دسترسی به واکسن‌ها، داروها و مراکز صحی باید اولویت اصلی باشد.
فشرده کلام؛ کمبود بودجه بشردوستانه برای افغانستان، بحران انسانی را به شدت وخیم‌تر کرده و نیازمند توجه فوری جامعه جهانی است. اقدام‌های موثر و فوری در جهت تأمین بودجه و مدیریت صحیح آن می‌تواند از یک فاجعه انسانی گسترده جلوگیری کند. افغانستان در این شرایط بحرانی به همکاری و حمایت‌های بین‌المللی بیشتر از هر زمان دیگری نیاز دارد.
